Meer Prince, Minder Sinatra

Parkie on the move.

Stimulering van het dieper liggende brein met elektrische stroomstootjes in een tempo van 130 Hz = 130 cycles per second = 60 x 130 = 7.800 beats per minute, blijkt een uitstekende therapie te zijn voor de bestrijding van bewegingsstoornissen zoals bevende handen, rigiditeit, traagheid en een voorovergebogen houding bij het lopen, al wist tot voor kort niemand waarom dat zo is en hoe het precies werkt. Een nieuwe studie, op 13 april gepubliceerd in het vakblad Nature Neuroscience, suggereert dat deep brain stimulation (dbs) een foutief patroon van op elkaar afgestemde ritmes verstoort, waardoor ruimte ontstaat voor iets nieuws.

Vergelijk het met het marstempo van een legereenheid, een manier van samen op lopen waarbij de betreffende soldaten hun voeten gelijktijdig optillen en weer neerzetten. Stel je voor dat dit gestage marstempo plotsklaps wordt verstoord door knalharde techno of funk, waardoor individuele militairen in de war raken en uit de maat gaan lopen, waardoor de hele groep open komt te staan voor synchronisatie op een ander, hoger niveau, waardoor de hele groep sneller gaat lopen en de energie niet langer opgesloten blijft in een te laag tempo, maar rijkelijk vloeit.

Anders gezegd: het maakt nogal uit of klassieke muziek in largo of in allegro wordt uitgevoerd. En het is een enorm verschil of je Prince It´s gonna be a beautiful night hoort zingen, of Frank Sinatra I did it my way.

Mijn brain pacemaker werd op 24 april geprogrammeerd op 130 cycles per second. Sindsdien heb ik hem zelf, in overleg met mijn neuroloog, iets hoger ingesteld. Mijn bewegingsstoornissen lenen zich kennelijk meer voor Prince en Arabische ritmes dan voor Sinatra, vandaar.

Om het effect van dbs zo groot mogelijk te maken werden bij mij in totaal twee elektroden geplaatst, namelijk in de sub-thalamus van de linker- en in die van de rechter hersenhelft. De beide elektroden werden onderhuids verbonden met een oplaadbare ‘brain pacemaker’ die het mogelijk maakt om kleine stroomstootjes toe te dienen aan zenuwcellen die in een verkeerd marstempo lopen en daardoor bewegingsstoornissen veroorzaken.

Meer dan 100.000 parkies wereldwijd hebben een stimulator ingeplant gekregen, meestal vlak onder een van beide sleutelbenen, die de trillingen van handen, armen, voeten en benen, alsmede de rigiditeit, de traagheid en de kenmerkende voorover gebogen houding helpen controleren. Alles trilt. Het gaat er hier echter om of trillingen gesynchroniseerd worden tot een ritme dat bepaalde bewegingsstoornissen veroorzaakt, of niet.

Meer Prince, Minder Sinatra

Voor loopproblemen, zoals freezing - het aan de grond genageld staan, niet wetend of je eerst je linkervoet, of je rechtervoet moet verplaatsen - zijn lagere frequenties vereist van 40 tot 60 cycles per second. Heb je last van beide soorten bewegingsstoornissen, dan zul je de 'brainmaker' ergens halverwege de 60 en de 130 cps moeten afstemmen. Of de ene elektrode op 260 cps en de andere op 30 cycles. Een kwestie van trial and error, error, error. Dbs wordt de laatste jaren met wisselend succes eveneens gebruikt voor de behandeling van psychische stoornissen, zoals depressies.

Om het nog moeilijker te maken: de betreffende onderzoekers van de Universiteit van Californiё in San Francisco hebben ontdekt dat mensen die aan de ziekte van Parkinson lijden een abnormaal grote synchronisatie vertonen tussen lage frequentie beta-golven en hoge frequentie gamma-golven. Vertaald voor automonteurs en chirurgen wil dat zeggen dat de cd blijft hangen of juist te snel overspringt, waardoor er een vreemde remix ontstaat van de muziek die je voornemens was te horen. Dbs, zo blijkt uit het onderzoek, reduceert deze verkeerde afstemming.

The best of two worlds: Elvis Costello

´Het is de excessieve mate waarin deze synchronisatie plaatsvindt, die voor problemen zorgt in het Parkinson brein,´ aldus de leider van het onderzoek, Coralie de Hemptinne. In een gezond brein vindt er volgens haar een sterke vermindering plaats van de zogeheten phase-amplitude coupling, ofwel PAC, wanneer iemand vanuit stilstand een beweging wil inzetten. ´De neuronen moeten uit het slot vallen zodat ze een andere taak op zich kunnen nemen,´ zegt ze. ´Bij mensen met de ziekte van Parkinson kunnen de zenuwcellen die geacht worden die nieuwe taken op zich te nemen dat niet omdat ze nog steeds gesynchroniseerd zijn.´ Iets soortgelijks gebeurt bij een depressie. ´Je zit vast in gepeins, in een inflexibel patroon dat je ervan weerhoudt om anders te denken.´ De kenmerkende depressies kunnen de parkies dus niet aangerekend worden. Wellicht helpt muziektherapie. Meer Prince en minder Sinatra.

ps Tuning Your Brain: Om cps om te zetten naar bpm moeten we het aantal cycles per second vermenigvuldigen met 60.