Sultans of Sound

Dat symptomen van de ziekte van Parkinson ineens kunnen verdwijnen als een vast patroon van snelle (bijvoorbeeld 70 per seconde), onopgemerkte, elektrische schokjes doorbroken en overstemd wordt door een ander ritme in een andere frequentie (van zeg: 130 stroomstootjes per seconde), dat is het wonderlijke resultaat van de brein stimulering die ik drie maanden geleden heb ondergaan. Maar daarvoor moest wel mijn schedel op twee plaatsen doorboord worden, zodat twee in elkaar gedraaide stroomdraden (leads) met aan het uiteinde elk vier positief of negatief te laden elektroden tot op de tiende millimeter nauwkeurig konden worden geparachuteerd in de tien centimeter dieper gelegen sub-thalamus. Een bundel voor de linker- en een voor de rechter hersenhelft. Elke elektrode bestrijkt een bepaald gebied in de hersenen. Met elkaar kunnen ze een flink deel van de hersenactiviteit orkestreren, maar dat kan ook allerlei neveneffecten hebben. Het is voor veel neurologen nog een speelplaats waarop druk geëxperimenteerd wordt.

En de volgende revolutionaire ontwikkeling komt er al weer aan: ultrasound brain surgery. In Virginia in de VS probeert een team van chirurgen een nieuwe methode uit om mensen met trillende handen van die tremor te bevrijden. De oorzaak van de tremor is, zoals hierboven reeds werd gesuggereerd, bijna altijd terug te voeren op een circuit van hersencellen binnen de thalamus dat een bepaald ritme van stroomstootjes in een bepaalde frequentie produceert en door vertaalt naar andere circuits in de buurt, zoals die van het bewegingsapparaat, maar ook die van het stemgeluid. Een verkeerde combinatie van stroomstootjes kan er toe leiden dat iemand weliswaar van zijn tremor wordt af geholpen, maar wel in een rolstoel belandt en nauwelijks nog kan praten.

Het voordeel van de nieuwe methode is dat je schedel niet hoeft te worden doorboord. De chirurgen in Virginia maken namelijk gebruik van ultrasound – simpele geluidsgolven, maar zo sterk geconcentreerd dat ze cellen in foutieve circuits zodanig kunnen verhitten, dat ze uitvallen. Om dit effect te bereiken, worden de betreffende ultra geluidsgolven geconcentreerd op één enkel punt in de thalamus, ongeveer zoals een vergrootglas in staat is om lichtstralen zodanig te bundelen dat je er een gat mee kunt branden in een stuk papier. Dit punt kan een doorsnee van minder dan een millimeter hebben. Deze ontwikkeling wordt mogelijk gemaakt door het beschikbaar komen van MRI-scanners die met een extreem grote nauwkeurigheid de geluidsgolven kunnen richten op het beoogde doel. De techniek is tamelijk succesvol bij mensen die kampen met een Essential Tremor, nog niet bij mensen met een tremor als gevolg van de ziekte van Parkinson. Aan dat laatste wordt gewerkt. Vooralsnog slagen de masters of ultrasound er niet in om op elk vlak de barrière van de schedel te nemen en door te dringen in de dieper gelegen hersenstructuren om daar hetzelfde effect te sorteren als de elektroden. Gelukkig maar, denk ik. Anders zou ik voor niets de straaljagers getrotseerd hebben die op 24 april door mijn schedel vlogen.