Sta open voor wat wil gebeuren en het leven wordt in alle gevallen een stuk spannender en avontuurlijker. Goed voor de dopamine productie, die gestimuleerd wordt door onverwachte, positieve gebeurtenissen. Ook goed voor controlefreaks, zoals ik, die de hang naar perfectie in de genen hebben zitten, maar in de loop van hun leven een daarmee contrasterende identiteit hebben ontwikkeld, zoals die van avonturier en/of romanticus. Met die bagage in het achterhoofd en een hutkoffer vol met kleren, boeken, notitieblokken en goede voornemens, stond ik op vrijdagmiddag 9 januari klaar om het gevecht met de angst aan te gaan. Angst voor een gat van 1,4 cm in mijn hersenpan en de ontsluiting van de grijze massa daarbinnen. Ik zou ter observatie en voor onderzoek worden opgenomen in het AZ Sint-Lucas te Gent, als voorbereiding op een operatie en om kennis te maken met de chirurg, een neuropsycholoog en andere handlangers van mijn neuroloog, Chris van der Linden, toen om 4:15 in de namiddag het bericht kwam dat verzekeraar CZ nog geen machtiging had afgegeven voor onderzoek en ingreep. Een nogal dure aangelegenheid (EUR 50.000), dus niet iets wat je voor eigen risico en verantwoording neemt. De verwijsbrief van de huisarts was zoek en ook ontbrak een dossier, waarin nauwgezet wordt aangetoond dat stimulering van mijn diepe hersenen door middel van het plaatsen van een elektrode, het laatste middel is in de strijd tegen bevende handen, stijve vingers en stramme houding.
Daar zat ik dan, achter mijn bureau, met een plotseling lege agenda. ‘Tijd voor verrassende ontmoetingen,’ dacht ik. Maar het kenmerk van verrassende ontmoetingen is juist dat ze onverwacht komen. Je kunt ze niet afdwingen. Ze dienen zich aan, zoals die ene keer dat ik de koningin omver liep. Dat was op 11 juni 1985. Ik werkte bij de Haagse Post in Amsterdam en was uitgenodigd voor een symposium met de Amerikaanse econoom Lester Thurow als spreker, in het koninklijk paleis op de Dam. Ik had net een artikel afgemaakt en ingeleverd en was dus weer eens aan de late kant. Kennelijk was ik wel de enige met een fiets. Die stationeerde ik pal voor het paleis, naast de lakei in livrei, die voor mij de deur open hield. 'U zult snel moeten zijn,' zei de lakei. 'Het gaat nu ongeveer beginnen. U loopt de gang hier links helemaal uit en slaat dan rechts af. Kan niet missen.' Ik rende de verlatenheid door, alsof mijn leven ervan afhing, en scheurde aan het einde kort door de bocht naar rechts. Pats boem, frontaal tegen de koningin op, die prompt achterover begon te vallen. Haar man, prins Claus von Amsberg maakte echter een verrassend snelle beweging en steunde haar nog op tijd in de rug, waarna hij in lachen uitbarstte. 'Sorry mevrouw,' stamelde ik. Het koninklijk paar was zowat het laatste wat ik hier verwachtte. Later bleek, dat zij juist per definitie gastheer en gastvrouw zijn bij alle bijeenkomsten in het paleis. Wat we bovendien niet wisten, dat was dat de prinsgemaal en ikzelf allebei leden aan de ziekte van Parkinson. Ik kreeg steeds meer last van trillingen in mijn linkerhand en weet dat aan te veel schrijven en typen. 'Een muisarm,' concludeerde mijn huisarts. 'Doe een beetje rustig aan de komende tijd.' Een kluitje in het riet, zo bleek 20 jaar later, toen de ziekte zich had geopenbaard.
Claus had nog nergens last toen zijn vrouw in 1980 de troon besteeg. Twee jaar later was het echter mis met de prins-gemaal. Er deden zich 'klachten van depressieve aard' voor, zoals de Rijksvoorlichtingsdienst dat omschreef. Maandenlang was hij onder behandeling, in Nijmegen, Bazel en Breda. Zijn klachten werden in verband gebracht met een tekort aan interessant werk en dus werden hem allerlei baantjes toegeschoven. De ziekte had hem nog niet in de greep op die voorjaarsdag midden jaren 80. Tijdens de pauze kwam hij naar mij toe en zei: 'ik heb flink om u moeten lachen, zoals u als een wildeman mijn vrouw omver liep. En u sprak haar precies goed aan, met “mevrouw”. Dat weten maar weinig mensen.' Ik was helemaal voor hem gewonnen en leefde erg met hem mee, toen hij aan zijn kruisgang begon. In maart 1991 gaven de koningin en de prins een tv interview ter gelegenheid van hun zilveren huwelijk. Over zijn depressies zei de zeer breekbare prins: 'je bent nooit meer dezelfde die je was voor de ziekte. Het is niet zo dat je een beenbreuk hebt gehad, waar je later niet meer naar om hoeft te kijken.' Tijdens het staatsbezoek aan Israël, in 1995, maakte hij nog grappen. Sindsdien zag Nederland Parkinson aan de winnende hand. Ikzelf was toen aan de top van mijn kunnen. Ik zat in de redactie van NRC Handelsblad, schreef soms drie stukken per dag en was gelukkig. De ontmoeting met de prins, 10 jaar eerder, ben ik mij altijd blijven herinneren als een bijzondere ontmoeting, waarbij wij beiden voelden dat we iets gemeen hadden. We wisten alleen nog niet wat.
De verrassende ontmoeting, waar ik in januari op zat te wachten deed zich voor op woensdag 4 maart in Brussel, waar ik ditmaal opliep tegen ‘de beste nog levende schrijver ter wereld' (aldus mijn lief), de Nigeriaan Ben Okri, wiens beroemdste boek, The Famished Road, zo begint:
‘IN THE BEGINNING there was a river. The river became a road and the road branched out to the whole world. And because the road was once a river. it was always hungry.’
Onweerstaanbaar proza. En de maker van al dat moois – negen boeken en onnoemelijk veel essays en gedichten – Ben Okri, kwam achter een gordijn vandaan. Ik kwam uit een hoek van 90 graden aanzetten. Met mijn gezicht op 15 cm van het zijne, moest ik wel wat zeggen. ’Hello Mister Okri. I really like your style.’ And he liked ours because we entered in a long dialogue and the exchange of addresses. He wanted to order our ebook Towards a Joint Effort Society and we made a plan to meet in England, where Okri is a professor in Literature.
(De overgang naar het Engels is spontaan. Die heb ik dus maar laten staan.
Een eerbetoon aan de beste schrijver in het Engelse taalgebied!)
That was in early March.In the meantime I had my checks in Ghant, Belgium, and my name is in the planning for a deep brain stimulating on Friday April 24. Oef. Faster than I thought it could have been.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten